صدای استریو و مونو چیست؟

برای اینکه بتوانیم مفهوم صدای استریو (Stereo) را دقیق متوجه بشویم بهتر است ابتدا صدای مونو (Mono) را بشناسیم.

صدای مونو چیست؟

ساده ترین و قدیمی ترین سبک ضبط و پخش صدا، مونو است. در این سبک یک میکروفون صدا را برداشت کرده و در هنگام پخش هم، صدا از یک بلندگو پخش می شود. البته ممکن است در هنگام پخش از چند بلندگو استفاده شود. ولی صدای تمام بلندگوها از همان یک میکروفون است. مثل سخنرانی ها که صدای سخنران توسط یک میکروفون برداشت شده و توسط بقیه پخش می شود.

نقطه ضعف صدای مونو

به مرور متوجه شدند که این صدا با صدایی که انسان به صورت عادی می شنود متفاوت است. انسان به واسطه داشتن ۲ گوش و پردازش هوشمند مغز، می تواند جهت صدا و فاصله را تشخیص دهد. به قول معروف می توانیم صداها را به صورت ۳ بعدی بشنویم. لذا سیستم صدای استریو ابداع شد تا صدای ۳ بعدی را به مخاطب منتقل نماید تا مخاطب خود را در موقعیت تصور کند.

صدای استریو چیست؟

از آنجا که انسان دارای ۲ گوش است، در صدابرداری به روش استریو، صداها توسط ۲ میکروفون ضبط می شوند تا صداها مثل گوش های انسان ضبط شوند. در این شیوه صداهای ضبط شده در ۲ کانال مجزا ضبط می شوند. سپس توسط ۲ بلندگو که با زوایای خاص قرار گرفته اند از جلو پخش می شوند. این صداها در هنگام رسیدن به گوش، به علت اینکه توسط ۲ میکروفون مجزا ضبط شده اند، مغز را دچار خطا می کنند؛ به نحوی که احساس کنید همین الان در آن موقعیت قرار دارید و می توانید به صورت ۳ بعدی جهت و فاصله صدا را تشخیص دهید.

در این شیوه محل صدای چپ و راست مهم است. به همین دلیل است که بر روی هدفون ها گزینه های R و L به معنی چپ و راست درج شده تا درست بر روی سر قرار گیرند.

البته صدای استریو را با صدای دالبی اشتباه نگیرید.

عمر صدای استریو

سابقه استفاده از صداهای استریو به بیش از ۱۰۰ سال پیش بر می گردد. اولین بار در سال ۱۸۸۱ در سالن اپرای پاریس استفاده گردید.

سال های زیادی است که این شیوه از ضبط و پخش در رادیوها و تلویزیون های دنیا استفاده بسیار گسترده می شود. ولی این شیوه با وجود ابداع سیستم های جدید مثل ۵.۱ (بخوانید ۵ به ۱)، هنوز در رادیو و فیلم های ایرانی استفاده نمی شود.

در کارگاه «من . فیلم . حیات وحش» در مورد ضبط این نوع صدا به طور کامل توضیح داده می شود.

درباره نویسنده

مهندس عبدالحسین متفقهی: تصویربردار حیات وحش
15 سال تجربه تصویربرداری
مدرس مستندسازی حیات وحش
نویسنده کتاب «فیلمسازی با جیب خالی»
مترجم و مؤلف کتاب «با دوربین خودت به حیات وحش برو...»