عقاب طلایی یا Golden Eagle با نام علمی Aquila chrysaetos از خانواده ی Accipitridae یکی از با شکوه ترین پرندگان شکاری در سر تا سر جهان به شمار آمده و تقریبا در سر تا سر جهان هم زیست می کنند .
در ایران اکثرا در ارتفاعات البرز و زاگرس ، همچنین کویر های مرکزی ایران می توان این گونه را مشاهده نمود . عقاب طلایی در سنین پس از ۴ – ۵ سالگی بالغ می شوند . رنگ این گونه از پرندگان قهوه ای تیره است ، پس گردن و تاج آن ها کرم کم رنگ ( کاهی رنگ ) می باشد و بدین دلیل است که نام طلایی را در پسوند اسم خود به دوش می کشد . طول این پرنده اغلب حدود ۷۶ – ۱۱۲ سانتی متر ( از نوک منقار تا مخرج ) و وزن آنها حدوده ۲۲۶۵ تا ۷۲۵۰ گرم و طول گستردگی باله ها مابین ۱۸۰ تا ۲۴۰ سانتی متر می باشد . لازم به یاداوری می باشد ماده ها اغلب از نر ها بزرگ تر بوده و وزنشان بیش تر می باشد . پرنده نابالغ، قهوه‌ای تیره بوده و پرهای پس سر آن به رنگ زرد مسی با قاعده سفید بی‌رنگ می‌باشد. شاهپرهای اولیه و ثانویه، سفید چرکی است. دم نیز دارای رنگ سفید چرکی به همراه نوار انتهایی تیره و پهنی است که با افزایش سن، از سفیدی آن کاسته می‌شود. تنوع رنگ پر و بال در پرنده نابالغ ممکن است موجب اشتباه آن با عقاب‌های شاهی، تالابی شود . ۵ یا ۶ زیر‌گونه شناخته شده از عقاب طلایی وجود دارد که از نظر انتشار جغرافیایی، اندازه و رنگ، با هم تفاوت دارند.
در طبیعت عقاب طلایی از جاندارانی نظیر خرگوش ، روباه ، پرندگان دریایی ، ماهی ها را شکار و صید می کند . برای شکار طعمه، از ارتفاع خیلی کم، حمله کرده و شکارش را با یک پرواز سریع رو به پایین، می‌گیرد و می‌تواند در حین پرواز، تا بیش از ۸ پوند را حمل کرده و با سرعت بالای ۸۰ مایل در ساعت پرواز کند (سرعت متوسط آن، ۲۸ الی ۳۲ است). سرعت در موقع شیرجه می‌تواند تا بیش از ۲۰۰ مایل در ساعت برسد . که در نوع خود بی نظیر می باشد . لازم به ذکر است مصرف ۳۰۰ گرم گوشت نیاز هآنها را بر طرف خواهد کرد .
نمایشات جنسی آنها با فرا رسیدن فصل بهار ( مارچ ) آغاز می گردد بطوریکه عقاب نر چنگال خود را روی گردن پرنده ی ماده گذاشته و حرکات آکروباتیکی را به نمایش خواهد گذاشت . رنگ تخم های آنها قهوه ای رنگ می باشد و هر جفت ۲ تا ۴ جوجه در نوک درختان و صخره های بلند به دنیا آورده . لانه ی عقاب ها معمولا ۶۰ تا ۹۰ سانتی متر عمق و حدود ۱۲۰تا ۱۸۰ سانتی متر عرض دارد . معمولا جوجه های ضعیف تر مورد حمله ی برادر یا خواهر بزرگ قرار می گیرند . و جان خود را از دست خواهند داد . جوجه ها معمولا ده تا یازده هفته در آشیانه می مانند و بعد از آن اولین پرواز خود را بدون کمک والدین می آموزند . بعد از پر در آوردن جوجه ها والدین به لانه برگشته و مقداری غذا برای جوجه ها آورده ، بعد از آنکه جوجه ها از عهده ی کار خویش بر آمدند از لانه پر کشیده و راهی آسمان می شوند و والدین را در لانه به حال خود می گذارند تا ماه های زمستان و بهار که به آشیانه ی کودکی سری بزنند .
در ضمن بیش ترین جمعیت عقاب های طلایی در ارتفاعات اسکاتلند زیست می کنند .
* یکی دیگر از خصوصیات مهم و دوست داشتنی آنها تک همسری آنها می باشد ( یعنی در طول زندگی خود فقط یک همسر طلب میکند و حتی بعد از مرگ همسر هم به ندرت به دنبال همسری دیگر می گردد . )
* در قلمروی خود که حدود ۹۰ کیلو متر می باشد چندین لانه و آشیانه در جاهای مختلف برای خود تهیه و می سازد و در طول سال هم به آنها سر می زند .
* انواع عقاب جزء گونه‌های جانوری حمایت شده از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست به شمار می آید و زنده‌گیری و نگهداری آن ممنوع است و متخلفان از این قانون به پرداخت یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان (۱۲ میلیون ریال) جزای نقدی، جریمه خواهند شد.
درباره نویسنده
-
محقق و کارشناس حیات وحش
10 سال سابقه تحقیقات میدانی در زمینه حیات وحش
دارای افتخار پیدا کردن رد پلنگ در تهران پس از 30 سال
سایر مقالات نویسنده
مقالات18 مرداد 1396رودک عسل خوار چیست؟
مقالات7 مرداد 1396چگونه پستانداران را در طبیعت پیدا کنیم؟
مقالات3 مرداد 1396زندگی فک های دریایی در شمال ایران
مقالات2 مرداد 1396مارمولک چشم ماری را بشناسیم.
خیلی ممنون از زحمات شما. بسیار مفید بود. ظاهرا این عکسی که برای عقاب طلایی گذاشتید عقاب دشتی یا عقاب صحرایی است.
بله دوست عزیز درست است. خیلی ممنون از اینکه اشتباهات ما را گوشزد می کنید. البته این عکس را بعنوان نمونه گذاشته بودیم.