دوره رایگان – درس دوم

فیلم زیاد نگاه کنید.

ممکن است این نکته بدیهی به نظر برسد؛ اما من تعجب می کنم از تعداد زیاد افرادی که با آنها صحبت کرده ام (هم افراد جویای تخصص و هم کسانی که هم اکنون در این صنعت هستند.) که فلان مستند را ندیده و یا حتی در مورد آن نشنیده اند. بنابر این تا می توانید مستند حیات وحش نگاه کنید. مستندهای شبکه های «بی بی سی»، «نشنال جئوگرافیک» و «دیسکاوری» را علاوه بر مستندهای ایرانی دنبال کنید. این کار یک اولویت جدی است. بهانه نیاورید. امروزه تمام مستندها را می توانید از طریق اینترنت به دست بیاورید.

من به شخصه دیدن این ۵ مستند را توصیح می کنم.

  • مستند «سیاره زمین ۱» (Planet Earth 1) ساخته شبکه BBC در سال ۲۰۰۶
  • مستند «آفریقا» (Africa) ساخته شبکه BBC در سال ۲۰۱۳
  • مستند «زندگی» (Life) ساخته شبکه BBC در سال ۲۰۰۹
  • مستند «پرواز بر فراز زمین» (Earth Flight) ساخته شبکه BBC در سال ۲۰۱۲
  • مستند «سرعت زندگی» (Speed of Life) ساخته شبکه Discovery در سال ۲۰۱۰

زمان پخش مستندهای حیات وحش را در تلویزیون دنبال کنید. زمانی که شما مشغول مشاهده برنامه های حیات وحش هستید، خوب است که آنها را ضبط کنید تا در آینده بتوانید به بخش خاصی از آن مراجعه نمایید. برای هر فیلم یادداشتی تهیه کنید. از هزینه های آن و اینکه توسط چه کسی ساخته شده است. نام افراد مرتبط با شرکت ها و تهیه کنندگان مهم را بشناسید. وانمود کنید که یک داور در جشنواره فیلم حیات وحش هستید و هر فیلم را به دقت بررسی کنید.

البته مسلم است که شما تمایل دارید کارهایی مثل مستندهای هیجان انگیز BBC را تولید نمایید. اما مسلما نقطه آغاز خوبی نخواهد بود. بهتر است از کارهای ساده شروع کنید. مطمئنا این مستندهای با کیفیت پس از ده ها سال تجربه به این کیفیت رسیده اند.

تمام چیزهایی که شما می بینید عالی نیستند!

به فیلم ها در مواردی مثل تصویر، صدا، تدوین، متن، گوینده، رفتار حیوانات، ارزش آموزشی، محتوای علمی، موسیقی و غیره امتیاز دهید و فایلی از یادداشت های خود برای مراجعه های بعدی تهیه کنید. ممکن است کار سختی به نظر برسد، اما هزینه ای ندارد (!) و یک راه با ارزش برای یادگیری هنر و فهم علت زیبایی یک فیلم است.

همچنین به شما کمک می کند سبک خود را توسعه دهید. اینکه چه نوع برنامه ای برای شما ساخته شده است، چطور می توانید آنچه ساخته شده است را بهتر کنید و اگر کارگردان، نویسنده یا تدوینگر آن بودید چه تغییراتی در آن می دادید؟ در همان زمان از روند تغییر آگاه باشید. چه ترتیبی از تصاویر به نمایش گذاشته شده اند، چه چیزی دیگر در مستندها استفاده نمی شود و چه سبکی مورد علاقه سایر شبکه ها است. تمام این موارد به شما کمک می کند که یک تصویر از صنعت مستند سازی بدست آورید. تهیه یادداشت در مورد شبکه ها، سبک ها و… به شما کمک می کند که مطالب را به خاطر بیاورید و منبع کاربردی ای برای مراجعات بعدی شما خواهد بود.

جشنواره بین المللی سینما حقیقت
جشنواره بین المللی فیلم فجر

تلاش کنید فیلم هایی که جوایزی در جشنواره های مستند حیات وحش کسب می کنند را بشناسید. می توانید لیست برندگان را در وب سایت هر جشنواره بیابید. تحقیق کند که فیلم ها چه زمانی در شبکه ها پخش خواهند شد و یا می توانید آنها را در اکران های عمومی و رایگان جشنواره ها ببینید. در مورد اینکه چرا آنها مفتخر به دریافت جوایز شده اند. آیا شما با داوری موافق هستید یا نه؟

مجموعه «مستندسازی» نیز گاهی اوقات مستندهای روز دنیا را به صورت رایگان اکران می کند که می توانید در این برنامه نیز شرکت داشته باشید. گزارش این برنامه ها را می توانید در بخش گزارش فعالیت ها مشاهده نمایید. اطلاعیه های این برنامه ها از طریق سایت و شبکه های اجتماعی ما منتشر خواهد شد.

لطفا بهترین مستندی که تا کنون دیده اید و دلایل آن را در زیر برای ما بیان کنید.

درباره نویسنده

مهندس عبدالحسین متفقهی
مهندس عبدالحسین متفقهی
تصویربردار حیات وحش
15 سال تجربه تصویربرداری
مدرس مستندسازی حیات وحش
نویسنده کتاب «فیلمسازی با جیب خالی»
مترجم و مؤلف کتاب «با دوربین خودت به حیات وحش برو...»

30 نظر ثبت شده برای “دوره رایگان – درس دوم

    1. خواهش می کنم. انشاء الله در درس های بعدی و آموزش های دیگری که به زودی ارائه خواهیم کرد مطلب جذاب و مفید بیشتری دریافت خواهید کرد.

  1. سلام
    بسیار عالی بود مطالب, ممنونم
    من مستند نگهبان صحرا رو خیلی خیلی دوست دارم چون تقریبا تمام جنبه های زندگیه میرکت ها رو به تصویر کشیده.

  2. خیلی ممنونم از مطالب آموزشی مفید شما. بهترین مستندی که من دیدم planet earth بوده که به نظر من سری اول اون علیرغم امکانات فنی کمتر جالب تر از سری دوم است. یکی از زیباییهای این مستند این بود که تصاویری رو برای اولین بار تصویر برداری کرده بود از جمله تصاویر هوایی از شکار سگهای وحشی, پلنگ برفی و شکار اون و پلنگ آمور.

  3. با سلام از این آموزش رایگان برای یک مستند ساز آماتور چه چیزی بیشتر ملاک است. دوربین وکیفیت آن. تکنیک تصویر برداری. یا موضوع مستند. ویا کوتاه وبلند فیلم مستند است. چگونه مجوز ساخت مستند توضیح بدید. ومستند بدون میکس خوبه یا طبیعی که ظبط میشه . ممنون میشم راهنماییم کنید.

    1. سلام
      سوال خوبی پرسیدید.
      اولین چیزی که مستندساز باید فرا بگیرد کار با دوربین در طبیعت است. مهم نیست چه دوربینی. مهم یادگیری کار با دوربین و تصویربرداری از حیوانات است. در دوره ها بیشتر در مورد این مسئله صحبت خواهیم کرد.
      ولی مستند بدون برنامه ریزی و تدوین اصلا قابل قبول نیست.

  4. باتوجه به این که حدوداً ۱۴ سال است که با دوربین فیلمبرداری آشنایی دارم در مجالس مذهبی و عروسی وخبری فیلم برداری کردم.. وچون که قیمت دوربین فیلمبرداری خوب خیلی بالاست. باعث شد ه که من جرات ساخت فیلم مستند را نداشته باشم. حداقل بگید برای اکران وارایه فیلم به شبکه مستند از چه نوع دوربینی میشه مستند ساخت. خیلی ممنون از اینکه فرصت میدید که علاقه مندان این حرفه خودشان را محک بزنند

    1. دوست عزیز واقعا دوربین اهمیت ندارد.
      همین امسال در جشنواره Jackson Hole آمریکا که معتبرترین جشنواره در زمینه ساخت مستند حیات وحش است، مستند آقای فتح الله امیری که به صورت HD ساخته شده بود در مقابل سایر مستندها که همگی ۴K بودند، برنده شد.
      اگر تمایل داشتید در دوره آموزشی «میخواهم مستندساز شوم» به طور کامل توضیح داده ایم.

  5. سلام
    من در رشته زیست شناسی درس خوندم و بسیار علاقه مند به ورود به مستند حیات وحش دارم. ایده هایی که تا الان به ذهنم رسیده رو یادداشت کردم اما من هم به خاطر دوربین با کیفیت جرات نکردم اقدام به ضبط تصاویر کنم. از طرفی هم وقتی نوشته هامو مرور می کنم احساس می کنم خیلی خام هستن و نیاز به کار بیشتر دارن تا برای یه مستند خوب پخته بشن.
    دوربینی که الان دم دست دارم canon sx50 ست.
    سپاسگزارم اگر راهنمایی بیشتری بفرمائید که بتونم متن ها و طرح کلی کار رو کامل و مناسب بکنم.
    با سپاس از درس های شما
    زهره خزائی

    1. سلام
      این انگیزه شما بسیار عالی است.
      اولا اصلا از کیفیت دوربین نترسید. اگر در دوره های حضوری ما شرکت کرده باشید می بینید که هیچ تأکیدی بر کیفیت دوربین در شروع کار نداریم. حتی تأکید می کنیم که از دوربین های حرفه ای استفاده نکنید. ضمن اینکه دوربین فعلی شما برای شروع از عالی هم بیشتره.
      نترسید. شروع کنید به تصویربرداری و سکانس بسازید و در کارهاتون رو مسابقه «بهترین سکانس من» شرکت بدید تا دیده بشن و داوری بشن.
      در مورد متن هم در دوره جامع مفصل بحث می کنیم.
      منتظر اولین سکانس شما در مسابقه هستیم.

  6. یکی از بهترین های مستندهای ایرانی که من دیدم مستند پلنگ و محیط بان بود. در این مستند چیدمان تصاویر به شکلی بود که خیلی خوب اونچه رو که اتفاق افتاده بود به تصویر کشید. تصاویر پایانی از پلنگ جلوی دوربین تله ای در واقع معنادهنده به تمام مستند بود و البته انگار با این تصاویر پلنگ برای انسان طنازی می کرد.

  7. سلام
    مستند خاندان ها یا سلسله ها “Dynasties”پنج نوع از مهمترین و مشهورترین گونه های حیوانی حیات وحش را نشان می دهد که در عین حال در معرض خطر نابودی کامل قرار دارند.
    دوستان این مستند به نظر من واقعا درس بزرگی برای فهمیدن نحوه ساخت یک مستند رو به آدم نشون میده و اینکه کسانی که این مستند را ساختند واقعا خودشون رو وقف این کار کرد.

    1. سلام
      بله درسته. با نگاه کردن به پشت صحنه هر مستندی می توان به نحوه ساخت بخشی از آن پی برد. البته معمولا اصلی ترین ترفندهای ساخت مستندها در پشت صحنه ها نمایش داده نمیشه.

  8. خوبه عالیه منم موافقم برای دیدن فیلم مستند
    خودم فیلمهای فرهنگی و اجتماعی تولید میکنم .
    و مستند زیاد میبینم و خیلی در کارها بهم کمک میکند
    دنیای فیلمسازی همیشه درحال تجربه کسب کردن است

  9. سلام
    باتوجه به فیلتربودن تلگرام آیا اپلیکیشن دیگری جهت ارتباط مستمر دارید.
    متاسفانه تلگرام به خاطر وی پی ان مورد نیاز، در گوشی من مشکلاتی ایجاد می کنه که ناچار به کنار گذاشتن آن شده ام.با تشکر

    1. سلام
      می توانید در اینستاگرام ما را دنبال کنید. ضمن اینکه راه های ارتباطی زیادی با مخاطبین داریم که این سایت اصلی ترین آن ها است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *