مستند حیات وحش چیست؟

برای اینکه به درک صحیحی از مستندهای حیات وحش برسیم، اجازه دهید در ابتدا نگاهی به ژانر مستند در سینما بیاندازیم.

فیلم مستند

فیلم های مستند، فیلم هایی هستند که بیانگر حقیقت هستند. یعنی واقعه ای را به نمایش می گذارند. در این نوع فیلم ها، بر خلاف ژانرهای دیگر در سینما که تمام صحنه ها و هرآنچه دیده می شود، از قبل برنامه ریزی شده اند، روندی بر اساس آنچه پیش خواهد آمد را در پیش می گیرند. کارگردان و تصویربرداری، اقدام به پیگیری یک ماجرا می کنند که شاید نتیجه معلومی نداشته باشد. هدف اصلی بیان و به تصویر کشیدن چیزی است که در دنیای واقعی اتفاق می افتد.

آیا حقیقت محض؟

درست است که در فیلم های مستند، هدف نمایش حقایق است، ولی گاهی بنا بر دلایلی که شاید واقعه ای در لحظه وقوع قابل تصویربرداری نبوده است و یا تصویربردار موفق به تصویر کشیدن آن نشده است، تصاویری ساخته می شود؛ ولی همیشه هدف نمایش حقیقت است و نباید چیزی خلاف واقع به تصویر کشیده شود.

فرق مستند حیات وحش با سایر مستندها

هرچند که مستند حیات وحش در زمره سایر مستندها قرار می گیرد، اما در کل تفاوت های بسیار اساسی وجود دارد.

اگر کمی دقت کنید، متوجه می شوید که در دنیا به جای عبارت مستند حیات وحش (Wildlife Documentary) از عبارت فیلم حیات وحش (Wildlife Film) استفاده می کنند. چرا که به نوعی می توان آن را فیلم اطلاق کرد. شاید بتوان گفت که در این شاخه از مستند، جنبه های سرگرمی بر جنبه های نمایش حقیقت غلبه کرده و داستان پردازی بخش اصلی آن شده است.

مستندهای حیوانات، از تمام لحاظ با سایر مستندها مثل مستندهای اجتماعی متفاوت است. چرا که با گونه هایی ارتباط داریم که با ما بسیار متفاوت هستند و برای تصویربرداری دچار چالش های زیادی هستم.

تاریخچه مستندهای حیوانات

تاریخ ساخت مستندهای حیوانات به سال ۱۹۲۲ بر می گردد که اولین فیلم توسط «رابرت فلارتی» ساخته شد.

پس از آن، شرکت والت دیزنی در سال های ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۰، با تولید یک سریال، دومین اثر را در زمینه مستندهای حیوانات عرضه کرد.

چالش های پیش رو

نزدیک شدن به حیوانات

یکی از چالش های اصلی در کار ساخت مستندهای حیات وحش، نزدیک شدن به حیوانات است. چرا که باید تصاویری ضبط کنیم که برای بیننده جذابیت داشته باشد و چیزی بیشتر از آنچه در حالت عادی ممکن است ببیند به او نمایش دهیم. لذا نیاز به روانشناسی حیوانات داریم که البته هر حیوان با دیگری در این زمینه متفاوت است.

زندگی در شرایط سخت

چالش دیگر، تحمل شرایط سخت و بحرانی در طبیعت و موارد پیش بینی نشده است که بسیار قریب الوقوع است. در این شرایط هر یک از عوامل کار، می بایست بتوانند ابتدا جان خود و سپس سلامت تجهیزات را حفظ نمایند که گاهی اوقات نیز خطرات زیادی چه در مواجهه با حیوانات و چه در برابر عوامل طبیعی آنان را تهدید می کند. تمام عوامل ساخت مستندها، این سختی ها را به جان می خرند تا هم جلوه جذابی از زیبایی های خلقت خداوند را به نمایش بگذارند، و هم خود از هیجانات آن بهره مند شوند.

هیجاهات مستند حیات وحش

اما پس از تحمل تمام سختی ها، مستندسازان حیات وحش، تجربه ای بی نظری از طبیعت را لمس خواهند کرد که هیچ کس دیگری قادر به لمس آن نیست. چرا که برای به تصویر کشیدن آنچه از دید سایرین پنهان است، مهارت هایی را آموخته است که می تواند چیزی را ببینید که دیگران قادر به دیدن آن نیستند.